De winter nadert en velen vragen zich af: moet de verwarming uit of juist lager gezet worden wanneer je niet thuis bent? Het antwoord is belangrijk voor het energieverbruik, de energierekening en het wooncomfort. Experts benadrukken dat de slimme aanpak afhankelijk is van factoren zoals het type verwarmingssysteem, isolatiegraad en de duur dat je weg bent. Door de juiste instellingen te kiezen, kun je flink besparen op de energiekosten en bijdragen aan meer duurzaamheid zonder comfortverlies.
WARMTEVERLIES EN ENERGIEVERBRUIK BEGRIJPEN
Verwarmen kost energie, maar waar gaat die energie precies naartoe? Zodra de radiator of ketel voldoende warmte produceert om de gewenste temperatuur te halen, beschikt het huis over ‘restwarmte’. Deze warmte ontsnapt geleidelijk via muren, ramen en plafonds. Hoe slechter de isolatie, hoe groter dit warmteverlies. Hierdoor moet het verwarmingssysteem continu bijspringen, wat leidt tot een hoger energieverbruik. Wanneer de verwarming wordt uitgeschakeld, koelt het huis af, maar vermindert ook het warmteverlies omdat het temperatuurverschil met buiten kleiner wordt. Het energieverbruik wordt zo beïnvloed door een kwetsbaar evenwicht tussen het opwarmen van het huis en het vasthouden van warmte.
In goed geïsoleerde woningen blijft warmte langer hangen, wat betekent dat minder energie nodig is om het huis opnieuw op te warmen na een periode van afkoelen. Dit is de reden waarom plannen om de verwarming lager te zetten of uit te schakelen als je weg bent, vooral bij goed geïsoleerde huizen, verstandig zijn. Het is een slimme aanpak die zowel de energie-efficiëntie verhoogt als de kosten drukt. Experts hebben inmiddels het oude advies over de 19 graden norm aangepast, omdat lagere temperaturen in combinatie met goed isoleren vaak voordeliger én comfortabel zijn.
DE SLIMSTE AANPAK BIJ AFWEZIGHEID
Volgens deskundigen is het het meest energiebesparend om de verwarming uit te zetten of flink te verlagen zodra je langer dan twee uur niet thuis bent. Hoewel de ketel daarna harder moet werken om het huis weer op temperatuur te brengen, kost het uiteindelijk minder energie dan de verwarming de hele tijd op dezelfde temperatuur aan laten staan. Dit geldt zeker in beter geïsoleerde woningen, waar je kunt profiteren van langzame warmteafgifte en minder warmteverlies.
Een slimme thermostaat helpt daarbij: die kun je zo instellen dat het huis weer warm is als je thuiskomt, zonder onnodig gas te verspillen tijdens je afwezigheid. Zo ontstaat een optimale balans tussen comfort en besparing. Wil je meer weten over hoe een slimme thermostaat kan bijdragen aan een lager energieverbruik, dan lees je dat ook in deze praktische tips.
WELKE FACTOREN BEPALEN DE OPTIMALE INSTELLING?
Het gedrag rondom verwarming hangt af van vele factoren. Eerst speelt de isolatie een cruciale rol. In woningen met slechte isolatie gaat het veel warmteverlies gepaard met het afkoelen, waardoor de ketel extra hard moet bijspringen om de temperatuur weer te herstellen. Daar kan het soms verstandig zijn om de verwarming niet helemaal uit te zetten, maar op een bescheiden niveau te houden.
Daarnaast hangt het af van het verwarmingssysteem. Een gasgestookte cv-ketel warmt snel op en is geschikt om regelmatig aan- en uit te gaan. Warmtepompen en vloerverwarming reageren langzamer en zijn efficiënter bij een constante temperatuur. Bij deze systemen kan het beter zijn om de temperatuur iets minder laag te zetten tijdens afwezigheid.
Tot slot speelt de duur van je afwezigheid een belangrijke rol. Ben je kort weg, dan is een lichte temperatuurdaling vaak voldoende. Ben je langer weg, bijvoorbeeld op vakantie, dan kan de temperatuur gerust op 10 graden, zodat de woning beschermd blijft tegen vocht en extreme kou zonder energie te verspillen.
WARMTE EN VOCHT: HET BELANG VAN VENTILATIE EN CONTROLE
Een belangrijk aspect dat vaak wordt vergeten, is de relatie tussen verwarming en vocht. Tijdens koude periodes produceert een bewoond huis vocht, en als de temperatuur te laag staat, kan de luchtvochtigheid stijgen. Dit vergroot de kans op condensatie en dus schimmelvorming. Om dit te voorkomen, is een goede ventilatie essentieel, vooral als de verwarming ’s nachts lager wordt gezet.
Experts wijzen erop dat een temperatuurdaling van enkele graden ’s nachts of bij afwezigheid geen schade veroorzaakt mits er voldoende geventileerd wordt. De schimmelproblemen die soms gerelateerd worden aan een lagere temperatuur, zijn in de meeste gevallen juist te wijten aan structurele vochtproblemen. Goed ventileren zonder het huis teveel te laten afkoelen houdt de luchtvochtigheid onder controle en zorgt voor een gezond binnenklimaat.
Voor bewoners die twijfelen over de juiste balans, is advies over correcte ventilatie en luchtvochtigheidssensoren een aanrader om problemen te voorkomen en zo duurzaam te genieten van een aangename temperatuur thuis.
SLIMME ENERGIEBESPARING DOOR JUISTE TEMPERATUURINSTELLING
Een goed ingestelde thermostaat kan jaarlijks honderden euro’s besparen. Zo ligt de aanbevolen temperatuur overdag meestal rond de 19 tot 21 graden, terwijl ’s nachts of tijdens afwezigheid een verlaging naar 15 tot 17 graden heel gebruikelijk is voor optimale energiezuinigheid. Deze niveaus waarborgen comfort zonder onnodig verbruik.
Volgens recente inzichten kan een graad lagere temperatuur al leiden tot zes procent minder energiegebruik. In woningen met matige isolatie kan dit zelfs oplopen tot honderden kubieke meters gasbesparing per jaar. Zo toont een studie aan dat het temperatuurdalingsadvies op basis van je woningcondities kan leiden tot een besparing van ongeveer 670 euro per jaar bij huidige gasprijzen.
Daarnaast speelt ook het gedrag rondom radiatoronderhoud een rol. Een schone radiator en radiatorfolie zorgen voor een betere warmteafgifte. Het regelmatig controleren van gordijnen en het vermijden van blokkades voor radiatoren draagt ook bij aan een efficiënt gebruik van de verwarmingsinstallatie.
TABEL: TEMPERATUURAANPASSINGEN EN BESPARINGSPOTENTIEEL
| Situatie | Aanbevolen temperatuur (°C) | Verwacht energieverbruik | Besparing t.o.v. 20°C (%) |
|---|---|---|---|
| Thuis aanwezigheid overdag | 19 – 21 | Gemiddeld gebruik | 0 |
| ‘s Nachts (radiatorverwarming) | 15 – 17 | Laag gebruik | 6 – 12 |
| Korte afwezigheid (< 2 uur) | 17 – 19 | Gemiddeld laag | 3 – 7 |
| Lange afwezigheid (> 2 uur) | Uit of 10 – 15 | Minimaal | 15 – 30 |
| Vloerverwarming / warmtepomp | 17 – 18 | Constante energie | 2 – 5 |
LICHTE AANPASSINGEN BIJ SPECIFIEKE VERWARMINGSSYSTEMEN
Bij vloerverwarming en warmtepompen is de aanpak iets anders dan bij gasgestookte cv-ketels. Deze systemen hebben baat bij een constante, lage temperatuur om efficiënt te blijven werken. Sterke temperatuurwisselingen kunnen juist leiden tot extra energieverbruik.
Daarom adviseren experts om de temperatuur bij deze systemen ’s nachts en tijdens afwezigheid slechts één of twee graden te verlagen. Zo blijft het systeem stabiel draaien en voorkom je dat het later veel energie moet gebruiken om weer tot de juiste temperatuur te komen. Dit draagt bij aan de algehele energie-efficiëntie van je woning.
Voor meer informatie over deze verwarmingssystemen en slimme instellingen kun je terecht op handige uitleg over warmtepompinstellingen en besparing.
Duurzaamheid en energie besparen met slimme keuzes
De huidige energietransitie stimuleert steeds meer huishoudens om energiebesparende maatregelen te treffen. Door slim om te gaan met verwarming, zoals het aanpassen van de temperatuur wanneer je weg bent en ’s nachts, worden niet alleen de kosten gedrukt, maar draag je ook bij aan een lagere CO₂-uitstoot. Kleine aanpassingen, zoals het dichtdoen van deuren en gordijnen, zorgen ervoor dat de warmte daar blijft waar die hoort te zijn.
Daarnaast kunnen bewoners in sommige wijken gebruikmaken van initiatieven zoals de warmtebeeldactie in de Oranjewijk en Tulpenburg. Hierbij wordt met een warmtecamera inzicht gegeven in waar het huis warmte verliest, waardoor gericht geïsoleerd kan worden en de energie-efficiëntie toeneemt.
Deze maatregelen versterken de duurzaamheid van Nederlandse woningen en maken het verwarmen betaalbaarder om te realiseren zonder in te boeten op wooncomfort. Een gecombineerde aanpak maakt het mogelijk je energieverbruik significant te verlagen en verstandig te anticiperen op toekomstige prijsstijgingen.
